(ĐCSVN) - Trước nguy cơ sạt lở khu dân cư ngoài đê sông Hồng ở xã Chân Lý, huyện Lý Nhân (Hà Nam), từ năm 2007, UBND tỉnh Hà Nam đã phê duyệt dự án di dân tái định cư vùng nguy cơ sạt lở xã Chân Lý tại Quyết định s?? 1325/QĐ-UBND ngày 30/10/2007.
Đến năm 2008, dự án được khởi động ráo riết. Huyện Lý Nhân đã ra quyết định thu hồi 17.522 m2 đất thuộc quyền sử dụng của 380 hộ dân xã Chân Lý bao gồm đất lúa, hoa màu và diện tích nuôi trồng thủy sản, giao cho Chi cục Hợp tác xã và phát triển nông thôn Hà Nam san lấp mặt bằng xây dựng khu tái định cư.
Tuy nhiên, đến nay, đã 5 năm trôi qua, mới chỉ có 4 hộ dân thuộc vùng dự án đăng ký nhận đất tại khu tái định cư, số còn lại đều không có ý định chuy???n đến nơi ở mới. Nguyên nhân của sự “c?? thủ” khu đất cũ này được nhiều hộ dân diện di dời cho biết: Họ đã sinh sống, sản xuất và quá quen thuộc với nơi ở hiện tại, nên không muốn xa rời mảnh đất gắn bó bao đời để “làm lại từ đầu”. Hơn nữa, những năm gần đây, tình trạng sạt lở dường như không còn, bởi đoạn sông sạt lở cao đã được kè đá kiên cố.
Người dân trình bày với PV về bức xúc của mình đối với dự án.
Ông Trần Mạnh Cường, trú tại thôn 5 Đồng Yên, xã Chân Lý cho biết: Khoảng chục năm trở lại đây, đoạn đê trên địa bàn xã đã được kè kiên cố nên không xảy ra sạt lở nữa. Cùng với đó, việc xây dựng nhiều nhà máy thủy điện vùng thượng nguồn, dòng nước lớn đã bị khống chế, điều tiết chủ động, nên không còn bị sạt lở như hơn chục năm về trước.
Ông Đào Duy Phả, hiện canh tác 3 sào đất bãi ven sông Hồng thuộc thôn 5 Đồng Yên cho biết: Sạt lở thì nay không còn, nhưng lo ngại nhất của chúng tôi hiện nay là vấn đề lũ lụt. Do vậy, dự án di dân tái định cư là không phù hợp với thực tế. Bất cập này một phần là do cấp lãnh đạo khi phê duyệt dự án, người dân chúng tôi không được biết.
Qua tìm hiểu thực tế, chúng tôi thấy, hiện mỗi hộ có diện tích đất thổ cư trung bình khoảng 300m2, nay di dời vào khu mới, hộ nhiều cũng chỉ được tổng 160 m2. Như vậy, diện tích đất thổ cư của mỗi hộ đều bị thu hẹp lại một nửa. Đặc biệt đến khu ở mới, đất canh tác không có, người dân không biết làm gì để duy trì cuộc sống.
Được biết, trước khi triển khai dự án, UBND xã Chân Lý đã thống kê được 62 hộ dân thuộc 6 xóm của xã thuộc diện di dời để chuy???n đến khu tái định cư mới nội đê. Sau đó, UBND huyện Lý Nhân chỉ đạo UBND xã Chân Lý, phối hợp với Chi cục Hợp tác xã và phát triển nông thôn Hà Nam triển khai hàng loạt các thủ tục tiến hành san lấp mặt bằng, xây dựng trường mầm non, xây dựng cơ sở hạ tầng cơ bản tại khu tái định cư. UBND xã Chân Lý đã ứng trên 1 tỷ đồng để phục vụ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng. Theo dự án, mỗi suất đất tại khu tái định cư có diện tích từ 124 - 160 m2, với mức tiền nộp từ 24 đến 30 triệu đồng/suất.
Theo người dân, ruộng đồng màu mỡ trước kia ở đây nay đã thành bãi cỏ hoang
Theo lãnh đạo UBND xã Chân Lý, việc quy định giá đất tại khu vực tái định cư hiện nay đã tăng nhiều lần so với thời điểm 5 năm trước. Trong khi đó, đất của dân đã được đền bù và giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng. Số tiền trên 1 tỷ đồng dành cho công tác này đã được xã Chân Lý ứng ra mà chưa thu được về là kh?? khăn lớn cho địa phương.
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Quang Vinh - Chủ tịch UBND xã Chân Lý cho biết: Dự án di dân tái định cư vùng nguy cơ sạt lở xã Chân Lý triển khai đã không có sự khảo sát kỹ càng, nên mặc dù Đảng ủy, UBND xã đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, vận động người dân chuy???n vào khu tái định cư mới vẫn không có kết quả.
Ông Trần Quang Vinh cũng cho rằng, đoạn sông sạt lở tại địa phương đã được kè đá kiên cố nên không còn sạt lở nữa. UBND xã đang lúng túng chưa có hướng giải quyết và đã báo cáo lên cấp trên xem xét.
Hiện nay, tại xã Chân Lý, người dân đang có nhiều thắc mắc vì tại sao dự án tái định cư khi bắt đầu thực hiện lại không bàn với dân để rồi không thực hiện được, gây lãng phí. Trong số diện tích đất trên 17.500 m2 đã thu hồi và giải phóng mặt bằng, một phần đã được xây dựng cơ sở hạ tầng như: Hệ thống cống thoát nước, trường học mầm non, khu vui chơi, nhà văn hóa…. Còn đa phần diện tích đất "bờ xôi ruộng mật" của người dân hiện vẫn để cho cỏ mọc um tùm hoang hóa. Trong khi đó, số tiền trên 1 tỷ đồng UBND xã Chân Lý ứng trước để giải phóng mặt bằng cũng là vấn đề lớn đối với một xã nghèo./.