Năm 2013, tái cấu trúc mạnh các công ty chứng khoán

Năm 2012, TTCK Việt Nam đối mặt với những khó khăn lớn nhất sau hơn 12 năm phát triển. Các doanh nghiệp tiếp tục chịu đựng thêm nhiều khó khăn lớn khác. Đó là thị trường bất động sản trầm lắng kéo dài, việc xử lý nợ xấu của khối ngân hàng gặp nhiều khó khăn… Diễn biến này tác động tiêu cực đến sức cầu của thị trường. Dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) năm 2012 vào thuần từ đầu năm đến hết tháng 10 giảm 60% so với cùng kỳ năm 2011.

Khối Công ty chứng khoán (CTCK) thua lỗ, dẫn tới vi phạm chuẩn mực đạo đức hoạt động như lạm dụng tài khoản tiền và chứng khoán của nhà đầu tư. Điều này tác động tiêu cực đến lòng tin của nhà đầu tư và hình ảnh của thị trường. Năm 2012, trong số 105 công ty chứng khoán hoạt động, thì có hơn 50% bị lỗ và hơn 70% có lỗ lũy kế.

Tuy nhiên, kết thúc năm 2012, TTCK có những điểm sáng đáng ghi nhận. Trong đó, nổi bật hơn cả là huy động vốn qua TTCK trong năm 2012 đạt kỷ lục từ trước đến nay, đạt 174 nghìn tỷ đồng, tăng 70% so với năm 2011.

Trong đó, lượng vốn huy động qua kênh trái phiếu đạt 160 nghìn tỷ đồng, tăng gần gấp đôi so với năm 2011. Thanh khoản của thị trường có sự cải thiện, khi tăng khoảng 40% so với năm ngoái. Thậm chí, có những tháng thanh khoản toàn thị trường đạt tương đương với mức cao của năm 2010.

Tuy chịu nhiều yếu tố bất lợi, nhưng năm 2012, VN-Index tăng 17,7%. Vốn FII trong tháng 11 và tháng 12-2012 tăng trưởng đột biến, đạt gần 230 triệu USD, làm cho dòng vốn cả năm tăng khoảng 25% so với năm 2011.

Việc hoàn thiện hành lang pháp lý đã có bước tiến quan trọng trong năm 2012, bởi rất nhiều văn bản được ban hành. Gói thầu 04 đã được ký kết, mở đường cho việc khẩn trương hiện đại hóa hệ thống công nghệ toàn thị trường. Ngoại trừ tái cấu trúc các Sở Giao dịch chứng khoán chậm so với lộ trình, ba trụ cột tái cấu trúc còn lại gồm: hàng hóa, cơ sở nhà đầu tư và tổ chức kinh doanh chứng khoán đã đạt được những kết quả bước đầu.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhiệm vụ phát triển TTCK trong năm 2013 là tái cấu khúc khối CTCK, cũng là tâm điểm tái cấu trúc TTCK. Trong đó, Ủy ban Chứng khoán sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động phân loại và xử lý các CTCK vi phạm, nhất là vi phạm về an toàn tài chính, về bảo đảm an toàn tài sản của nhà đầu tư.

Tăng cường công tác thanh, kiểm tra đối với các tổ chức kinh doanh chứng khoán có vấn đề về an toàn tài chính, thanh khoản, vi phạm các quy định về giao dịch, bảo vệ tài sản của nhà đầu tư. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra xử lý các CTCK, cá nhân có dấu hiệu vi phạm hình sự.

Trên cơ sở kết quả đạt được trong năm 2013, giai đoạn 2 của quá trình tái cấu trúc CTCK sẽ bắt đầu triển khai từ năm 2014, với nhiệm vụ trọng tâm là nâng chuẩn điều kiện thành lập và hoạt động của CTCK. Trong đó, tập trung vào việc đưa ra các điều kiện khắt khe hơn về an toàn tài chính, quản trị rủi ro...

Do bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn bộc lộ nhiều khó khăn, nên TTCK trong năm 2013 còn đối mặt với không ít thách thức. Tuy nhiên, nếu việc giải quyết ba thách thức lớn nhất hiện tại là: nợ xấu, hàng tồn kho và đóng băng tín dụng đạt được những kết quả lớn trong năm 2013, thì đó là một động lực đáng kể tác động tích cực lên TTCK. Đây thực sự là một ẩn số lớn của TTCK trong năm 2013.