Se duyên cho "Đệ nhất danh quả" ở Hà Tĩnh

Bưởi Phúc Trạch là sản phẩm đặc sản đặc hữu, đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý trên địa bàn huyện Hương Khê, đồng thời đây là 1 trong 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam đã được EU cam kết bảo hộ từ ngày 1/8/2020. Bưởi Phúc Trạch cũng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa vào danh sách cây quý hiếm, cấm xuất khẩu giống.

Theo anh Nguyễn Xuân Hùng ở thôn Hương Đồng, xã Lộc Yên (Hương Khê), ở địa phương, cây bưởi Phúc Trạch được chia làm 2 loại, trong đó: bưởi đường là cây chính, trồng bằng cách chiết hoặc ghép từ cây giống, còn bưởi chua là cây phụ, trồng bằng cách gieo hạt với mục đích để lấy hoa, thụ phấn cho cây bưởi đường.

Ngoài ra, hiện nay, chúng tôi cũng lấy phấn các loại hoa bưởi khác như bưởi diễn, bưởi da xanh… để thụ phấn chéo với bưởi Phúc Trạch nên cũng khá hiệu quả

"Như gia đình tôi đây, với diện tích 4 sào, hơn 120 cây, trồng bưởi Phúc Trạch là một trong những nguồn thu nhập chính của gia đình. Khi bưởi nở hoa, chúng tôi sẽ sắp xếp việc đồng áng để ưu tiên cho việc thụ phấn bổ sung, bởi nếu không hỗ trợ thụ phấn thì cây bưởi có tỷ lệ đậu quả rất thấp. Do đó, hơn nửa tháng nay, hằng ngày, chúng tôi tìm hoa bưởi chua để lấy phấn, gieo duyên cho bưởi Phúc Trạch", anh Hùng cho biết.

Cũng theo chia sẻ của người dân trồng bưởi Phúc Trạch ở "thủ phủ" Hương Khê, năm nay, hoa bưởi nở đẹp, đúng lịch nhưng thời tiết không thuận lợi do mưa nhiều và ẩm. Khi có mưa, việc thụ phấn bị gián đoạn còn tiết trời ẩm phát sinh nhiều loại sâu bệnh phá hoại, ảnh hưởng quá trình đậu quả của cây. Thực tế cũng đã xuất hiện một số loài nấm, sâu nhớt, bọ cánh cứng, sâu róm... trên các vườn bưởi ở địa phương.

Theo ông Võ Tá Tài, cán bộ Cơ sở Bảo tồn bưởi Phúc Trạch (đóng tại xã Phúc Trạch, Hương Khê), hiện nay, hoa bưởi đã nở rộ, tuy nhiên, từ đầu mùa đến nay, mưa lạnh kéo dài nên khả năng đậu quả vẫn còn kém, chưa rõ ràng. Những ngày này, khi thời tiết nắng ấm, cây bưởi sẽ tiếp tục bung hoa nên bà con nông dân cần cố gắng thực hiện thụ phấn bổ sung để bảo đảm năng suất.

Bên cạnh đó, sau thời gian dài mưa ẩm xuất hiện nắng nóng nên dễ phát tác các loại nấm, bệnh gây thối quả hàng loạt. Do đó, người dân cần lưu ý kết hợp với công đoạn rung cây, gõ cành để làm rụng cánh hoa đã tàn, hư hỏng, giảm thiểu sự trú ngụ và lây lan của sâu, bệnh. Thời gian tới cần tiếp tục theo dõi vườn cây thường xuyên, khi quả bắt đầu ổn định thì có kế hoạch phun các loại thuốc phòng trừ sâu, bệnh và chống rụng quả non.

Ông Tài cũng bật mí kinh nghiệm quý: Vụ bưởi năm nay có xuất hiện lứa hoa khá muộn; nếu thời tiết tiếp tục có nhiều thuận lợi như giai đoạn sau thì khả năng đậu quả tự nhiên rất cao. Do đó, bà con cũng cần chú ý chăm sóc tốt lứa hoa muộn này.

Theo đánh giá của các chuyên gia đầu ngành, trong quá trình thụ phấn, mọi biến đổi đều xảy ra ở hạt (nếu đem hạt của quả bưởi có thụ phấn để gieo trồng thì không còn là giống bưởi Phúc Trạch). Còn tép quả được quy định theo bản chất di truyền của giống sẽ không bị ảnh hưởng. Bởi vậy, người dân hoàn toàn yên tâm khi thực hiện thụ phấn bổ sung cho bưởi Phúc Trạch. Không chỉ bưởi Phúc Trạch, nhiều giống bưởi khác hay giống cây ăn quả khác ở nước ta và trên thế giới cũng đang sử dụng phương pháp thụ phấn bổ sung để bảo đảm năng suất.